İSO-500 Şirketleri Bile Borç Batağında Çıktı, KOBİ’ler Kimbilir Ne Durumda?

Borsa şirketleri ve haberleri İSO-500 Şirketleri Bile Borç Batağında Çıktı, KOBİ’ler Kimbilir Ne Durumda? İSO’nun dün açıkladığı İSO-500 raporunda çok çarpıcı bir gerçek vardı. Türkiye’nin dev şirketleri bile borç sarmalının içinde çırpınır hale gelmişlerdi. İSO 500 şirketleri, yani Türkiye’nin en büyük 500 sanayi şirketi geçen yıl karlarının % 90’ını borca ayırmak zorunda kalmıştı. 29 Mayıs 2019 Ülkenin en büyük 500 sanayi şirketi… Ülke ihracatının hemen hemen yarısını yapan şirketler… İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2018 Araştırması”nın (İSO-500) sonuçlarına göre bu şirketler geçen yıl 95,8 milyar TL borç ödemesi rapor etti. Yani yaklaşık 16 milyar dolar… Bir önceki sene (2017) ise bu tutar sadece 35,2 milyar liraydı. Böylece borç ödeme tutarının faaliyet karlarına oranı da % 88,9’a çıkmış oldu. Aşağıdaki grafik şirket karlarının ne kadarının borç ödemesine ayrıldığını gösteriyor. Böyle bir eğilim sürdürülebilir mi? İSO Başkanı Erdal Bahçıvan sürdürülemez olduğu kanaatinde… Bahçıvan sunumu yaptığı toplantıda ‘Maalesef finansmanın mali tablolarda yarattığı tahribat, esas faaliyetlerde ne kadar başarılı olunursa olunsun bunun sürdürülebilir olmadığını ortaya koymaktadır’ dedi. ASIL SEBEP KUR ŞOKU Peki bu durumun asıl sebebi ne? Perde gerisindeki sebep ise geçen yıl ağustos-ekim arası yaşanan döviz kuru şoku. Bu durumun başlıca nedeni ise Türk Lirası’nın Dolar karşısında 2018 yılında yüzde 30’u aşan bir değer kaybı yaşaması oldu. Bununla birlikte yaklaşık 220 milyar dolar dış borcu olan Türk özel sektörünün Dolar kurundaki artış ile birlikte borç miktarının katlanması da bu sonuçta etkili oldu. İSO-500 şirketlerinin finansal yapılarına bakıldığında, toplam borç miktarının toplam öz kaynakların tam iki katına çıktığı görülüyor. Buna göre, 2018 yılında şirketlerin finansal kaynaklarının yüzde 33’ünü öz kaynaklar oluştururken, toplam borçlar ise kaynakların yüzde 67’sini kapladı. Bu oran bir önceki yıl yüzde 62,9 olarak gerçekleşmişti.  Kaynaklar içerisinde yüzde 67’lik borç miktarı, İSO-500 tarihinin […] olarak da kayda geçti. BORCA AYRILAN PARA TUTARINDA DEVASA ARTIŞ Türkiye’nin dev şirketlerinin borç miktarı, 2018 yılında kârların da neredeyse tamamen yok olmasına neden oldu. İSO-500 şirketlerinin borçlarını ifade eden finansman giderlerinin faaliyet kârı içindeki payı 2018’de yüzde 49,8’den yüzde 88,9’a yükseldi. Böylelikle şirketlerin borç ve faizlere ayırdıkları para son 1 yılda yüzde 172 artmış oldu. Bu oran 2012 yılında yüzde 34,1 düzeyindeydi. KÂRIN TAMAMI BORCA YATIRILDI Araştırmanın açıklandığı basın toplantısında konuşan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, söz konusu tabloyu, ‘Maalesef finansmanın mali tablolarda yarattığı tahribat, esas faaliyetlerde ne kadar başarılı olunursa olunsun bunun sürdürülebilir olmadığını ortaya koymaktadır’ sözleri ile değerlendirdi. Türk şirketlerinin öz kaynak dengesinin bozulması nedeniyle giderek kaliteli kredi bulmakta zorlandığını dile getiren Bahçıvan, ‘Yani biz bugüne kadar yüzde 50’lerden şikâyetçiyken şimdi sanayi firmaları 2018 yılında elde ettikleri kârın nerdeyse tamamını finansman giderlerine ayırmıştır’ diye konuştu. SÜRDÜRÜLEMEZ ORAN VE RİSKLER Sorun bu noktada işin sürdürülebilir olup olmayışı sorusunda düğümleniyor. Böyle bir durumun hemen yakın zamanda bir gereği sermayelerin yükseltilmesi, borç miktarlarının azaltılması, […] değil artık ve dahası herhangi bir faiz yükselme durumunda ciddi zararlar gelebilir. Yani sorun sadece kur şoku riski değil, faiz şoku riski de var. Ülkenin CDS’lerde de görülen riski arttıkça dış fonlama maliyeti artıyor ve bu da ülke içi fonlama oranlarına yansıyor. Son çözüm kâr oranlarının yükselmesi. Bunun için daha yüksek teknolojili yatırım yeni pazarlar bulmak gibi atılımlar gerekiyor. Dünya ekonomisinin ABD-Çin ve ABD-AB Ticaret Savaşları ortamında resesyonun kenarında dolaştığı şu sıralar hem riskli hem de zor bir iş. Üstelik bu atılımlar yine fazladan ek sermaye anlamına da geliyor. Hem de sermaye bulmanın en zor olduğu şu anlarda… ğyle görünüyor ki 2019 da İSO-500 firmaları için zor bir yıl olabilir. İSO-500’ün durumu böyleyse orta ölçekli firmalar ve kobilerin durumu ne? İşte orasını bu kadar net açıklayan raporlar yok ne yazık ki; fakat tahmin etmesi ne kadar zor olabilir? İLGİLİ HABER İSO-500’de En Büyük Sanayi Kuruluşu Yine Tüpraş, Sonra Otomotiv Markaları Geliyor Yorumlar