ICCI’de Enerji Projelerinin Finansmanı Tartışıldı

Dünya Bankası’ndan Yasemin ğrücü ve TurSEFF’ten ğzlem Yakut Türkiye’deki enerji projelerinin finansmanı ile ilgili düşüncelerini “SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi” özel oturumunda katılımcılar ile paylaştı.

Dünya Bankası Enerji Uzmanı Yasemin ğrücü Dünya Bankası’nın Türkiye’de enerji verimliliği alanında yaptığı finansman çalışmalarını ve piyasadaki son durum hakkındaki düşüncelerini şu şekilde aktardı:

“Dünya Bankası, sanayi ve binalarda ayrı ayrı enerji verimliliği projelerine finansman sağlama çalışmaları yürüttü. Planladığımız destekleme projemiz enerji verimliliği projeleri kapsamında yapılan çalışmaların ve yeni teknolojilerin kullanımının getireceği faydaların belirsiz olması nedeniyle dört defa yeniden yapılandırıldı. Enerji verimliliği uygulamaları konusunda tecrübemiz […] edilen sonuçlarla gerçek çalışmadaki çıktıların ve olacağı hakkında öngörüler yapılması sağlanır.

Biz de 2 yıl önce bir araştırma yaptık. Türkiye’de 175.00 adet kamu binası olduğu ve bunun da 1 milyar dolarlık bir yatırım piyasası olduğu sonucuna ulaştık. Bu çok çok büyük bir imkan. Fakat bu imkanı değerlendiremiyoruz. Türkiye’de mevzuat ile ilgili sıkıntılar var.

Şuan Çevre ve Şehirlik Bakanlığı (ÇŞB) ile bir […] firması var, bunların 10-12 tanesi binalarda enerji verimliliği alanında hizmet veriyor. Mevcut durum, sektörün gelişmesi için yapılması gereken çok şeyin olduğunu gösteriyor. Biz, enerji verimliliği projelerini desteklemek için 30 milyon dolarlık bütçe ayırdık. Bunun 10 milyon doları hibeye yakın kredi kullanımı olacak. Buradan destek alan projeler, tamamen izlenebilecek ve elde edilen veriler raporlanarak örnek uygulamalar olarak piyasaya verilecek. Geriye kalan 20 milyon dolarlık desteğimiz ise, performans sözleşmesine dayalı olarak verilecek.”

TurSEFF ğzel Finans Girişimi İlişki Yöneticisi ğzlem Yakut Türkiye’nin enerji verimliliği alanındaki gelişimine engel teşkil eden durumları şu şekilde sıraladı:

“Türkiye’de enerji verimliliği bilinci, tasarruftan para kazanma bilinci çok az. Satıştan para kazanma düşüncesinden tasarruftan para kazanma anlayışına geçemedik. Oysa ki, geri ödemesi çok kısa olan ve çok az risk içeren projeler var. Fakat piyasa aktörleri, özellikle de KOBİ’ler satış yaparak para kazanmaya odaklı. Bu yaklaşım kaynak israfına neden oluyor.

Finansman şirketlerinde şöyle bir yanlış tutum da söz konusu; KOBİ’lerin verimlilik artırıcı yenileme projeleri satın alma projeleri gibi değerlendiriliyor. Oysa, iki projenin risk durumları gibi konuları çok farklılık gösteriyor.

Bir diğer konu ise, piyasada enerji setörüne özel farklılaştırılmış bir kredi […] aktarılmış ne kadar kredi var, bilemiyoruz.

Piyasa oyuncularını motive edici mevzuat düzenlemelerine ihtiyacımız var. Vergi muafiyeti gibi motive edici şeyler kişilerin tavrını değiştiriyor. Teminatlandırma kısmında da sıkıtılarımız var. Pek çok finansman kuruluşu teminat olarak performans sözleşmelerini dikkate almıyor, başka karşılıklar gösterilmesini isteiyor.

ğte yandan, finansal okur-yazarlığın yeterince olmaması da bir problem.”