ünyada ilk uygulamaları 1995 yılında başlayan, Türkiye’de ise temelleri 1997 yılında atılan e-ticaret, müşterilere her zaman ve her yerde alışveriş yapma imkânı, firmalara ise mağaza açma ve işletme masrafı olmadan satış yapma ve normal zamanda ulaşabileceklerinin çok daha üzerinde bir müşteri kitlesine ulaşma fırsatı sunuyor. İnternet ve mobil araçların kullanımıyla her geçen gün hacim olarak büyüyen e-ticaret, 2020 yılının Mart ayından itibaren hiç hesapta olmayan bir şekilde, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sayesinde 3-5 yılda yaşayacağı ivmelenmeyi sadece 6 ay içine yaşadı. Bu durum e-ticaretin dijital dönüşümle birlikte daha da artacağını gösteriyor.
Türkiye’de e-ticaret iklimini olumlu etkileyen faktörler nüfusun kalabalık olması, internet kullanım oranındaki yükseklik ve devam edegelmekte olan artış, her geçen gün gelişen ve sayıca artan alternatif ödeme sistemleri ve gelişmiş bankacılık sistemleri olarak sayılabilir. Ayrıca Türkiye’de genç nüfus oranının yüksek olması ve bu genç nüfusun yeni teknolojilere kolay ve hızla adapte olabilmesi de e-ticaretin gelişmesine katkı sağlıyor.
E-ticaretin avantaj ve dezavantajları
Müşterilerin bir ürünü görmek için mağaza mağaza gezmesi, fiyatları karşılaştırması ve alacağı ürüne karar verince tekrar o mağazaya geri dönerek alışveriş yapması ve bunun için harcayacağı zaman ve enerji düşünülünce, e-ticaret bir hayli pratik ve hızlı bir yöntem. Üretici açısından düşünüldüğünde ise mağaza çalıştırma ve çalışan giderleri açısından kârlılık sağlıyor; ayrıca mağazada ulaşılabilecek müşteri kitlesinin çok daha fazlasına güzel bir internet sitesi kurarak ve internet üzerinden satış elemanları çalıştırarak ulaşılmasına olanak veriyor.
E-ihracat: Türkiye’ye sunduğu fırsatlar
2017 yılı verilerine göre Türkiye’nin geleneksel yöntemlerle ticaret yaptığı ilk 10 ihracat pazarında ihracat menzili 2 bin 599 km iken, e-ihracat yaptığı ilk 10 pazarda ihracat menzili 4 bin 308 km’dir. Türkiye’nin ihracat menzilinin 2001 yılında 3 bin 235 km iken 2010 yılında 2 bin 846 km’ye düştüğü ve geleneksel yöntemlerle yapılan ihracatta ihracat menzilinin giderek daraldığı görülmekte. Türkiye’nin ihracatı incelendiğinde, ihracatın çoğunlukla büyük ölçekli firmalar tarafından yapıldığı, KOBİ ve yeni girişimlerin ihracattaki payının düşük olduğu görülür. Bu bakımdan küçük ölçekli firmalara da ihracatçı olma fırsatı sunan e-ihracat hem Türkiye’nin daralan ihracat menzili sorununu aşmaya yardımcı olacak hem de gelir dağılımını daha eşit bir düzleme oturtacak bir araç olarak kullanılmalı.
